Azot wykorzystuje się w przemyśle przede wszystkim w celu zapewnienia higieny przeprowadzanych procesów, a także ze względów bezpieczeństwa – gaz ten redukuje ryzyko zachodzenia przypadkowych i niekontrolowanych reakcji chemicznych. Stosuje się go w branży spożywczej i chemicznej, a także górnictwie i przemyśle elektronicznym. Mnogość zastosowań to efekt dostępności urządzenia, jakim jest generator azotu.
Azot w branży spożywczej i chemicznej
Azot w przemyśle wykorzystywany jest przede wszystkim w branży spożywczej i chemicznej (w tym farmaceutycznej), w procesie:
- blanketingu (osłonowania), czyli tworzenia warstwy izolacyjnej, dla substancji, znajdującej się wewnątrz zbiornika. Redukuje to ryzyko oksydacji, czyli łączenia się pierwiastków i związków chemicznych z tlenem;
- purgingu (płukania i przedmuchiwania), czyli oczyszczania atmosfery wewnątrz zbiornika z tlenu i wilgoci gazowej. Redukuje to ryzyko zajścia reakcji ze związkami chemicznymi, które są wypłukiwane bądź które mają dopiero wypełnić reaktor;
- spargingu (usuwania tlenu), czyli usuwania tlenu z cieczy, znajdującej się wewnątrz zbiornika. Redukuje to ryzyko przedostania się związków chemicznych do cieczy znajdującej się w reaktorze tzw. cieczy procesowej.
W przemyśle spożywczym azot wykorzystywane jest również w procesie pakowania żywności w atmosferach modyfikowanych. Dzięki temu znacząco wydłuża się okres przydatności do spożycia, ponieważ hamuje się rozwój drobnoustrojów i proces utleniania. Jest to przy tym metoda naturalna, która nie zmienia właściwości fizycznych i chemicznych produktów oraz nie wiąże się z koniecznością dodania do nich sztucznych składników.
Zastosowanie azotu w branży elektronicznej i górnictwie
Azot wykorzystuje się także w przemyśle elektronicznym w produkcji półprzewodników. Poprzez eliminację tlenu i wilgoci zabezpiecza się poszczególne komponenty, jak i cały proces technologiczny. Dzięki temu produkty finalne są lepszej jakości, wydajniejsze, a przy tym tańsze, z uwagi na redukcję kosztów produkcyjnych.
Azot jest również stosowany jako zabezpieczenie przeciwpożarowe w kopalniach. Jest to możliwe dzięki inertyzacji atmosfery, czyli redukcji tlenu przy pomocy gazu obojętnego. Dzięki temu ogień nie rozprzestrzenia się i ulega stopniowemu wygaszeniu w razie samozapłonu lub pożaru wywołanego.
W przemyśle naftowym generatory azotu wykorzystywane są nie tylko w prewencji przeciwpożarowej. Zabezpieczają również wydobywany materiał oraz służą do wentylacji i przedmuchiwania obsługiwanych instalacji i zbiorników.
W przemyśle metalowym zastosowanie azotu pozwala uzyskać w obróbce cieplnej wysokie parametry wyrobów końcowych. Gaz ten wykorzystywany m.in. do:
- wyżarzania (uzyskania jasnej powierzchni metalu),
- hartowania (redukcji utleniania i odwęglania obrabianych materiałów w piecu),
- normalizowania (osłony podczas przeprowadzanych napraw),
- odpuszczania (osłony podczas usuwania napięć strukturalnych),
- azotowania (zwiększenia odporności powierzchni metalu na uszkodzenia mechaniczne).
Generator azotu umożliwia wytwarzanie gazu według indywidualnych preferencji. Jest to kluczowe dla powodzenia przeprowadzanych procesów w poszczególnych gałęziach przemysłu. O ile bowiem w branży spożywczej stosuje się azot z zawartością resztkową tlenu na poziomie 0,1-1%, o tyle w górnictwie wymaga się takiego na poziomie 3-5%.